Osmanlı Arşivleri Işığında Ermeni Meselesi

Rektörlük Salonunda düzenlenen konferansa Adıyaman Valisi Ramazan SODAN, Adıyaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa GÜNDÜZ, kamu kurum ve kuruşlarının müdürleri, öğretim elemanları ile çok sayıda öğrenci katıldı.

Günümüzde Ermeni Diasporasının 1915 olaylarını, Ermenileri bir arada tutmak ve milliyetçiliğini oluşturmak için adeta bir sektör olarak kullandığını vurgulayan Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Yusuf SARINAY, Osmanlı arşivlerine bakıldığında iddia edildiği gibi bir “soykırımın” söz konusu olmadığını, aksine batılı devletlerin kışkırtması sonrası yer yer teröre başvuran Ermeni örgütlerinin verdiği zararın önüne geçmek için savaş koşullarında zorunlu olarak tehcir olarak bilinen “sevk ve iskân kanunun” uygulandığını söyledi.

Ermeni diasporasının ve Batılı devletlerin tarih metodolojisine aykırı bir şekilde 1915 olaylarını değerlendirdiğini ifade eden SARINAY; “Osmanlı devleti, savaş koşullarında meydana gelen isyanların önüne geçmek için tehciri uygulamak zorunda kalmıştır. Üstelik bu uygulama önceden tasarlanmamıştır. İhtiyaç duyulmasından dolayı yürürlüğe konulmuştur. Hatta tehcirin güvenli bir şekilde gerçekleştirilmesi için bir bütçe olmadığından seferberlik için ayrılan bütçeden faydalanılmıştır. Ancak batılı devletler maalesef tehciri bir ortadan kaldırma olarak görüyorlar. Bu anlayış yanlış olduğu gibi, bir sonuç olarak ortaya çıkan tehciri tek başına değerlendirmek de tarih metodolojisine terstir. Çünkü tehcir, Osmanlı devleti tarafından yaşanan saldırı ve katliamlara karşı halkın güvenliğini korumak ve savaş şartlarında ordunun sevk yollarını kontrol etmek için uygulanmıştır. Bugün diasporanın ve Batılı devletlerin yaptığı gibi, bir bütün olarak Ermeni meselesini göz önüne almadan, misyonerlerin ve batılı devletlerin kışkırtmalarına dikkat etmeden sonuç olarak ortaya çıkan tehciri tek başına değerlendirmek tarihe de aykırıdır. Bu meseleyi anlamak ve yaşananları doğru adlandırmak için objektif bir şekilde değerlendirmek gerekir” şeklinde konuştu.

1915 yılında yaşanan tehcirde Osmanlı devletinin güvenli bir şekilde Ermenilerin sevk edildikleri yerlere ulaşması için güvenlik önlemleri aldığını belirten Doç. Dr. Yusuf SARINAY; “Bazıları tehciri Nazi Almanya’sında yaşanan Yahudi soykırımı arasında benzerlik kuruyorlar. Bu tümüyle mesnetsiz bir benzetmedir. Çünkü Yahudilere karşı işlenen soykırımdan dolayı kimse cezalandırılmazken, Osmanlı devleti güvenlik nedeniyle tehcir ettiği Ermenilere karşı işlenen bazı olaylara karışanlara idam dahil ağır suçlar vermiştir. Bu durum bile tek başına tehciri uygulayan Osmanlının Ermeni halkına ve mallarına zarar gelmemesi için ne kadar dikkatli olduğunu gösterir” dedi.

Türkiye’nin 1915 yılında yaşanan olayların objektif bir şekilde değerlendirilmesi için batılı devletlere ve Ermenistan’a ortak komisyon kurulması teklifi olduğuna dikkat çeken Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Yusuf SARINAY, ancak söz konusu devletlerden aynı yaklaşımı göremediklerini de kaydetti.

Öğretim elemanı ve öğrencilerin yönelttiği sorulara da yanıtlayan Başbakanlık Devlet Arşivleri Genel Müdürü Doç. Dr. Yusuf SARINAY’a konferans sonrası Adıyaman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Mustafa GÜNDÜZ, çiçek ve hediye takdim etti.