İkibin Yıllık Kale İhmalden Yıkıldı

Kâhta nın 20 km kuzeyindeki Kocahisar (Eski Kâhta) köyünde bulunan Tarihi Kale bundan 5 yıl önce yıkılma tehlikesinden dolayı ziyaretlere kapıtıldı. Yıkılma tehlikesi olduğu bildirilen kalenin onarılacağı söylendi. Aradan yıllar geçmesine rağmen kalye onarım amaçlı tek çivi dahi çakuılmadı.

Evvelki gece Kocahisar Köyünde gece yarısı duyulan büyük gürültü köylülerin dışarı fırlamasına neden oldu. Dışarı çıkan köylüler gürültünün kale tarafından geldiğini söyleyerek sabah saatlerinde kaleye gittiler. Kaleye çıkan köylüler kale duvarlarının yerle bir olduğu ile karşılaştılar.

Kale yakınında testis işleten Mehmet Kutlar, böyle bir tarih ayıbının ancak Türkiye’de yaşanabileceğini dile getirerek tepkisini şöyle anlattı: “ Bu Kale dünyada ender bulunan tarihi eserlerden biridir.yaklaşık 2 bin 200 yıllık bir eserdir.1970 tarihinde adı Dörner olan yabancı bir arkeolog tarafından kısmen onarıldı. Son yıllarda yıkılma tehlikesi geçirdiği için turistik züyaretlere kapatıldı. 5 yıldan beri kaleyi görmeye gelen turistler geri dönüyorlardı. Her yıl kalenin onarılacağı  söyleniyordu ama aradan yıllar geçti ilgilenen olmadı. Bir turizm işletmecisi olarak böyle büyük bir tarihi eserin göz göre göre yıkılması karşısında kahroldum. Turizm Bakanı, İlin valisi, İlçenin Kaymakamı ve Turizm Müdürleri nasıl böyle duyarsız kaldıklarına inanamıyorum ” dedi.

Kocahisar Köylülerinden Mehmet Yücedağ, kalenin ihmal sonucu yıkıldığını söyleyerek şöyle konuştu : " 5 yıl önce kaleyi yıkılma tehlikesine karşı turizme kapattılar. Geçen yıl onarım ihalesi yapıldı. İhaleyi alan müteahhit çıkan ödeneğin az olmasını bahane ederek işe başlamadı. Yapılan ihale feshedildi.5 yıl içerisinde onarımın başlamaması büyük bir ihmalkârlıktır.2 bin yıllık tarih kayboluyor. Kalenin koca duvarı yıldı. Kale duvarının kesme taşları aşağıdaki tarlalara kadar yuvarlandı.

Gece Yıkılması Faciayı Önledi

Kocahisar Köylüleri kale duvarının gece yıkılmasının büyük bir faciayı önlediğini belirterek şöyle konuştular: " Kalenin dibinde köyün okulu var. O saatte öğrenciler teneffüste olup da yıkılan yerin yakınında oyun oynamış olsalardı çok büyük bir facia meydana gelirdi. Bir kaç öğrenci yuvarlanan büyük kaya parçaları altında can verebilirdi.

Okul Tehlike Altında

Köylüler, Kocahisar İlköğretim Okulunun da tehlike altında olduğunu iddia ettiler. Kalenin kuzeydoğusundaki duvarlarının yıkılması ile düşecek taşların okula zarar vereceğini söyleyen köylüler tehlikeyi şöyle anlattılar: " Allah göstermesin Okul tarafındaki kale duvarı yıkılırsa düşecek olan koca taşlar okula zarar verebilir. Hele gündüz yıkılma meydana gelirse teneffüsteki öğrencilerin ölümüne neden olabilir. Bir an önce önlem alınıp bu kale ya tümden yıkılmalı ya da onarımı bir an önce yapılmalıdır" dediler.

Büyük Bir Tarihi Eser

Bazı tarihçiler göre yapım tarihi kesin olarak bilinmeyen Eski Kahta Kale’sinin M.Ö 2 yy da Hititlerden kaldığı sanılmaktadır.Bazı tarihçiler ise Kalenin Kommageneliler tarafından inşa edildiğini ve karşısında bulunan Arsemeia ile birlikte kullanıldığını söylemekteler. Kale önceleri Romalılar ve ardından Memluklular tarafından restore edilmiştir. 1970'lerde Alman Arkeolog F.K Dörner tarafından kısmen onarılmıştır. Kale içinde çarşı, cami, zindan, su yolları, güvercinlik kalıntıları ve kitabeler bulunmaktadır. Kale'den Nymphois'e (Eskikahta Çayı) inen su yolu bir tünelle Arsameia'ya bağlanmıştır. 80 metreyi bulan bu yolla halen suya ulaşmak mümkündür.

İlk kuruluşu Kommagene Krallığı zamanında olan eski Kahta Kalesi, Kahta çayının batı tarafındaki sarp kayalıklar üzerinde kurulmuştur. Daha sonra Romalılar tarafından da kullanıldığı ve şekillendirildiği bilinmektedir.Sarp yamaçlar üzerine kurulan bu kalenin hangi teknolojik güçlerle yapıldığı insanı hayrete düşürmektedir.

Memlükler Zamanında Değişiklik Yapıldı

Kalede Memluklular (1250-1517) zamanında büyük oranda değişiklikler yapılıp, şu anki şeklini almıştır. Kalenin şimdiki yapısı ve üstündeki yazılar Memlukllular a aittir. Memluklular Moğollara karşı koyarken bu kaleyi bir üs olarak kullanmışlardır. Kalede günümüze kadar gelen izlerin çoğu Memluklulara aittir.

Selçuklular, ve Osmanlılar da dahil olmak üzere burayı ele geçiren çeşitli devletler tarafından eklemeler yapılan kale uzun süre kullanılmıştır; Kaleyi Osmanlı Padişahlarından I.Mahmut tarafından da onarılmıştır.

mahmut’tan bu yana Kalede hiçbir onarım çalışması yapılmamıştır. Kapısı Kocahisar köyü tarafına bakan kale içerisinde su sarnıcı, mescit (kufi alınlık yazılı), toplantı salonu (tavanı dörtlü tonoz taş kemerli), zindan, mazgallar, ırmağa inen su yolu ve güvercinlik merdiveni, kapalı geçiş galerileri gibi bölümleri bulumaktadır.

Kalenin doğusunda 400 m uzunluğunda bir yol kaleden çaya inmektedir. Bu yol Arsemia ya ya bağlantı noktası olup, kuşatma sırasında kalenin su gereksinimini çaydan karşılamak için de yapılmıştır. Üzerinde kazılmış bir yazıtta Komagene nin başkenti olan Arsemia ve Antiokos hakkında bilgi vermektedir. Yazıtın altında, derin ve büyük bir dehliz vardır.

F.K. Dörner yönetiminde, 1963 te Winkelman’ın eski kale ayağında yaptırdığı deneme kazılarında bir çok yıkık fırın duvarı ile cüruf kalıntılarına rastlanmış, bir de demir ocağı bulunmuştur. Bu ocağın yapılış biçiminde körükle çalışıldığı anlaşılmaktadır..1965 te bir kaynak ve döküm fırını ortaya çıkarılmıştır.Kalede ciddi bir leolojik kazı yapıldığı halde önemli tarihi bulguların ortaya çıkacağı söylenmektedşir. Nemrut turuna çıkanlar turistle Cendere Köprüsü ve Arsemia Kalesi ile Eskikahta Kalesini bir arada görebiliyorlar. Kalenin üzerine çıkıldığında bütün çevreyi görmek mümkün oluyor. Kalede gezerken dikkatli yürümek tavsiye ediliyor.

Film Seti Olarak Kullanılıyor

Eski Kahta Kalesi bu güne kadar çok sayıda filmin çekildiği bir mekan olarak biliniyor.Muhteşem bir Vadi üzerinde kurulan kale üzerinde bütün çevre gözetlenebiliniyor. Kale çok geniş doğal bir dağ üzerinde kurulmuştur.