Yazarlık Kültürüne Değer Katan Kahta'lı

Adıyaman’ın Yazarlık Kültürüne Değer Katan Bir Kâhtalı: Mustafa KAYAHAN 

1955 Eski Kâhta doğumlu Mustafa Kayahan ilköğrenimini köy okulunda, orta öğrenimini Kâhta ve Salihli liselerinde tamamladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fak. Felsefe bölümünde lisans diploması aldı. İstanbul’un Farklı liselerinde öğretmenlik yaptıktan sonra 2006 yılında emekli oldu.

Kayahan, Huzur fukarası ama araştırmacılar için bir kaynak deryası olan İstanbul’a yerleşir. Kentin sunduğu bu olanaktan yararlanarak Kâhta tarihiyle ilgili belge ve kaynak arşivi oluşturur. 2006 yılında başlayan hedefi belirlenmiş bu çalışma 2012’ yılında “Nemrut Topraklarında SUSKUNLUK SARMALI” isimli romanla ilk semeresini verir. 

Suskunluk Sarmalı’ında tehcir trajedisi ile bölge Kürtlerinin bu trajediye bakış açıları, süreç karşısındaki tutum ve duruşları; trajedinin bölgede yarattığı sosyal travma ve ekonomik kaos roman türünde destansı bir üslupla dile getiriliyor.

Romanın içeriğine kaynaklık eden çerçeve bilgileri “Osmanlı Arşivi” belgelerinden, muhtelif yazılı kaynak ve sözlü anlatımlardan oluşturulmuştur. Söz konusu çerçeve tutarlı bir anlatımla doldurularak örüntü tamamlanır. Çıkan veya çıkacak olan muhtemel sonuçların yorumu ise okuyucunun sezgisine bırakılır         

Yazarın ikinci eseri 2024 yılı sonlarında yayımlanan “Belgelere Dayalı KÂHTA TARİHİ” isimli yerel tarih çalışmasıdır. Kâhta İlçesinin ilk derli toplu tarihi olama özeliğini taşıyan eser tümüyle yazılı belge ve doğrulanabilir kaynaklara dayanıyor. Söz konusu kaynaklar, ekseriyetle Devlet Arşivi belgeleri veya devlet kurumlarının çıkardığı basılı kaynaklardır. Örneğin, Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivi’nden temin edilen belgeler, bazı bakanlık ve vilayetlerin çıkardığı süreli yayınlar; meskûn yerlerin ad ve idari bağlılıklarını gösteren dizinler, salnameler, gazeteler vb. basılı kaynaklar.

Yazar, bireysel çalışmalardan kitap, tez ve makaleler den de azami derecede yararlanmaya çalışır. Bu çalışmaların güvenilir olması konusunda titiz ve seçicidir. Süreli yayınlardan derlenen bilgilerin referansları ise dikkatle incelenir, güvenirliği şüpheli olan içerikler metne alınmaz. 

 Yazarın Üçüncü eseri 2025 yılı başında yayımlanan “Nemrut Topraklarında GÜNEŞ BATARKEN” isimli romandır. Roman, Nemrut Dağı’nın merkez olduğu Kürt coğrafyasında toplumsal ilişkilerde başat rol oynayan “töre” ve “ağa” olgusunun dehşet ve şiddete dayalı yaptırımlarının hedef kitlesi durumundaki toplumun yerel değerlerinin biçimlenmesinde nasıl bir riyakarlık ve basitliğe yol açtığı tespiti üzerine kurgulanmış. 

Bu bağlamda; söz konusu coğrafyada egemen olan “Kör ortak duyu” dayatmasıyla gerçekleşmiş bir infaz dehşetine tanıklık eden romanın kahramanı öldürülmek korkusuyla terki diyar edip vahşi doğaya sığınır. Burada tabiatla barışık, dingin bir yaşamı yakalamışken, hiç beklenmedik bir yer ve zamanda töre belasının musallat olduğu bir başkasıyla, bir kızla yolu kesişir. Bu karşılaşmayla başlayan sıra dışı olayalar hikâyenin temelini oluşturur. 

Ait olduğu dönemin toplumsal yaşayışından önemli kesitler sunan roman aynı zamanda kısmi belgesel nitelik de taşıyor.